به گزارش پایگاه خبری کرج امروز، افزایش جمعیت مبحثی است که به این زودی راه حلی دائمی برای آن وجود ندارد. اما روش‌های معدودی وجود دارد که شهرهای هوشمند می‌توانند با اثرات منفی افزایش جمعیت مقابله کنند.

جمعیت  زیاد (overpopulation) شرایطی است که در آن تعداد انسان ها در یک منطقه - اغلب یک کشور یا قاره - برای منابع موجود آن  و یا برای حفظ آنها بسیار زیاد هستند. بهبود مراقبت‌های پزشکی و طول عمر بیشتر مواردی هستند که اخیراً باعث افزایش جمعیت شده‌اند، اما این مشکل جدیدی نیست.

برای مثال، پس از جنگ جهانی دوم که زوج‌ها مجبور به فرزند آوری بیشتر شدند، جامعه ایالات متحده آمریکا یک "افزایش بیش از حد نوزاد" را تجربه کرد. در سال ۲۰۱۸، جمعیت جهان ۱.۱۲ درصد رشد داشته است. نرخ رشد در بین کشورها در حال افزایش نیست و در برخی کشورها در حال کاهش است، اما با این وجود، روند کلی افزایش جمعیت جهانی خیره کننده است.

داده های سازمان ملل نشان می دهد که در هر دقیقه ۲۵۰ نوزاد متولد می شوند. به طرز شگفت انگیزی برای برخی، نرخ کلی زاد و ولد حتی کاهش یافته است.

فناوری به مردم کمک می کند بیشتر از گذشته طول عمر داشته باشند اما چه می‌شود اگر فناوری بتواند به نحوی تأثیر جمعیت بیش از حد بر جامعه ما را مدیریت کند؟

چگونه از افزایش جمعیت جلوگیری کنیم؟

تحلیلگران بر این باورند که راه‌های متعددی برای جلوگیری از افزایش جمعیت وجود دارد. به عنوان مثال، یک هم‌بستگی طولانی مدت وجود دارد که نشان می دهد زنانی که تحصیلات بیشتری دریافت می کنند، فرزندان کمتری نسبت به افراد با تحصیلات کمتر، دارند. برخی از مردم فکر می کنند که آموزش بیشتر - از جمله آموزش در مورد رابطه جنسی ایمن و روش های پیشگیری از بارداری - کلید کنترل جمعیت بیش از حد است.

با این حال، اگر کشورها بر آموزش خانواده‌ها در مورد هزینه‌های زیست محیطی و مالی مرتبط با خانواده‌های با فرزند بیشتر تمرکز کنند، می تواند تاثیری بسیار مفیدتر داشته باشد.

چرا افزایش جمعیت می‌تواند مشکل‌ساز باشد؟

برای اینکه چرا باید قاطعانه با افزایش جمعیت برخورد شود، هیچ پاسخ واحد و مستقیمی وجود ندارد، اما بیماری ها در مناطق پرجمعیت سریعتر گسترش می یابند. این موضوع تا حدی به دلیل تعداد افرادی است که در یک فضای محدود جمع شده اند و زمینه را برای گسترش بیماری ها فراهم می‌کند.

در همین راستا، کادر پزشکی در مکان‌های پرجمعیت ممکن است متوجه شوند که امکانات آنها برای ارائه مراقبت‌های مناسب برای افرادی که به آن نیاز دارند، به ویژه در زمان همه‌گیری، کافی نیست.

روش دیگری که جمعیت بیش از حد بر جامعه ما تأثیر می گذارد این است که سبب کمبود مواد غذایی و مسکن می‌شود، به خصوص اگر برنامه‌ریزان شهری گامی برای سازگاری با رشد جمعیت بر نداشته باشند. باغ‌های پشت بام نمونه‌ای عالی از نحوه دسترسی مردم به محصولات تازه است و به آنها کمک می‌کند بدون اشغال زمین بیشتر برای کشاورزی زندگی کنند.

علاوه بر این که چگونه افزایش جمعیت می تواند بر منابع تأثیر منفی بگذارد، بین افزایش جمعیت و گرم شدن کره زمین ارتباط وجود دارد که تا حدی به دلیل افزایش استفاده از سوخت های فسیلی است. خوشبختانه انرژی های تجدیدپذیر ارتباط بین این دو را کمتر کرده است. با این حال، تغییرات آب و هوایی یک تهدید اساسی برای سلامت انسان است. افزایش دما بر محصولات زراعی تأثیر منفی می‌گذارد و می تواند بیماری‌های مزمن انسانی را تشدید کند.

راه‌حل‌های فناورانه برای بهبود کیفیت کلی زندگی و بهره‌وری

مردم همیشه مشکلات ناشی از افزایش جمعیت را نادیده نمی گیرند - آنها اغلب سعی می کنند با ایده های نوآورانه، مانند شهرهای هوشمند، بر این شرایط غلبه کنند. اینترنت اشیا (IoT) به عنوان مثال می‌تواند منجر به کیفیت بهتر زندگی برای افراد بی‌شماری شود - حتی کسانی که در مناطق شلوغ زندگی می‌کنند.

شهرهای متصل به اینترنت می‌توانند تراکم ترافیک کمتری داشته باشند و مشکلات پر بودن بیمارستان‌ها برای خدمات رسانی به بیمارانی که به آن‌ها نیاز دارند را کاهش دهند.

شهرهای هوشمند و بهبود حمل و نقل

همانطور که جوامع شلوغ‌تر می‌شوند، سطح ترافیک می‌تواند افزایش یابد و رفت و آمد را دشوارتر می‌کند. سازگاری با جمعیت بیش از حد در یک شهر هوشمند به معنای ارائه گزینه های پایدار به مردم برای رسیدن به جایی که باید بروند، مانند اسکوترهای برقی است. در سانفرانسیسکو، بیش از ۵۰ درصد از ساکنان این شهر با وسایل حمل و نقل عمومی، دوچرخه یا پیاده روی رفت و آمد می‌کنند.

حسگرها و دوربین‌ها به طراحان شهری بازخورد به‌موقع و دائمی در مورد اینکه کدام تقاطع‌ها در زمان‌های خاصی از روز شلوغ‌ترین هستند می‌دهد. کارشناسان می‌توانند مسیرهای اتوبوس‌ها را طوری تنظیم کنند که کارآمدتر باشند.

در ضمن اندازه‌گیری‌های دقیق برای تشخیص مدت زمان انتظار افراد در چراغ‌های راهنمایی و تعداد خودروها در صف انتظار در حال انجام است. مرحله دوم این ابتکار ارزیابی خواهد کرد که آیا همان فناوری می تواند برای کنترل وسایل نقلیه خودران کار کند یا خیر.

استفاده از راه‌حل‌های اینترنت اشیا برای جلوگیری از هدر رفتن منابع

اینترنت اشیاء می‌تواند فرآیندها را بهینه‌تر کند. در هند، یکی از پرجمعیت ترین مکان های روی زمین، برخی از مستاجران آپارتمان از کنتور آب هوشمند استفاده می‌کنند. این کنتورها به مردم کمک می‌کنند مصرف کلی آب خود را کنترل کنند، در ضمن این کنتورها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که نشتی لوله‌ها را هم اعلان کنند. منازلی از کنتورهای هوشمند استفاده کرده‌اند به صورت متوسط، ۳۵ درصد کم تر از دیگر خانه‌ها مصرف آب داشته‌اند.

فناوری متصل با ردیابی تولید و توزیع نیز به کاهش ضایعات مواد غذایی کمک می کند. به عنوان مثال، کشاورزان از حسگرها برای نظارت بر مواردی مانند وضعیت خاک، سطح آب، و هجوم آفات استفاده می‌کنند و به آن‌ها اجازه می‌دهد تا قبل از اینکه مشکلات بیش از حد شدید شوند مداخله کنند. تا ۴۰ درصد از ضایعات مواد غذایی پس از برداشت غذا رخ می دهد، بنابراین مقادیر کمتری به افرادی که نیاز به آن دارند می رسد. ضایعات مواد غذایی حتی در مناطق شلوغ که کمبود دائمی مواد غذایی وجود دارد، تأثیر بیشتری دارد.

چه می‌شد اگر همه سوپرمارکت‌های یک شهر هوشمند حسگرهایی روی کالا داشته باشند تا در زمان واقعی محبوب‌ترین اقلام را اندازه‌گیری کنند؟ سوپرمارکت‌ها می‌توانند مقدار محصولات خاصی را که سفارش می‌دهند تنظیم کنند تا خواسته‌های مصرف‌کننده را با دقت بیشتری برآورده کنند. چنین گزینه‌ای می‌تواند برای اقلام فاسد شدنی یا محصولاتی که تقاضای فصلی دارند بسیار خوب عمل کند.

کاهش مشکلات مسکن در شهرهای هوشمند پرجمعیت

بسیاری از پروژه‌های شهر هوشمند در حال حاضر شامل ساختمان‌هایی با پنل‌های خورشیدی و سایر ویژگی‌ها برای صرفه‌جویی در هزینه های انرژی هستند. مجتمع‌های چند منظوره نیز وجود دارد که افراد در آن زندگی و کار می‌کنند تا مجبور به سفرهای شهری نشوند. اگر برنامه‌ریزان شهری از پلتفرم‌های کلان داده و فناوری متصل استفاده کنند، می‌توانند مواردی مانند افزایش تعداد افرادی که به یک شهر نقل مکان می‌کنند یا کاهش نقل مکان ساکنان را بررسی نمایند.

با این رویکرد، سازندگان ساختمان‌ها می‌توانند ساختارهای جدیدی ایجاد کنند تا هجوم ساکنان جدید را در خود جای دهند. اگر شهروندان متوجه شوند که گزینه های مسکن در یک منطقه کم است، ممکن است شهر دیگری را برای زندگی انتخاب کنند.

جمعیت بیش از حد بر جامعه ما به طرق مختلف تأثیر می‌گذارد، به این معنی که هیچ راه حل جهانی وجود ندارد.

اما اینترنت اشیا و قابلیت‌های آن می‌تواند به مدیریت ‌جمعیت از طریق فناوری شهر هوشمند کمک کند، روش‌های سنتی‌تر نیز مانند دسترسی و آموزش در مورد کنترل موالید - می‌توانند اثرات افزایش جمعیت را به جای تشدید آن به حداقل برسانند.

*محسن راعی

*مشاور آینده پژوهی و مترجم